ΑΣΚΗΣΕΙΣ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ.

Να διακρίνετε τις παρακάτω προτάσεις ανάλογα με τα συστατικά τους (ως προς τη δομή).

(απλές, σύνθετες, επαυξημένες, ελλειπτικές).

ΤΟ ΟΡΓΑΝΑΚΙ

ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ 1934 ΣΕ ΣΤΙΧΟΥΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΟΥ ΑΤΤΙΚ (ΚΛΕΩΝ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ)

Η ΔΑΝΑΗ, Η ΤΡΑΓΟΥΔΙΣΤΡΙΑ ΠΟΥ ΤΟ ΠΡΩΤΟΤΡΑΓΟΥΔΗΣΕ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ

"ΑΤΤΙΚ" ΟΤΙ Ο ΣΥΝΘΕΤΗΣ ΤΟ ΕΓΡΑΨΕ ΤΟ 1919. ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΣΤΟ

ΔΙΗΓΗΜΑ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ "ΝΑ΄ ΣΑΙ ΚΑΛΑ ΔΑΣΚΑΛΕ".

THE PIANO

Animation by Aidan Gibbons, Music by Yann Tiersen

ΤΑΣΟΣ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ - ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

"Αλλά τα βράδια" από το άλμπουμ Φυσάει. Μελοποιημένη ποίηση: Τάσος Λειβαδίτης, Μουσική Γιώργος Τσαγκάρης, Ενορχήστρωση Γιάννης Κ Ιωάννου, Ερμηνεία Βασίλης Παπακωνσταντίνου Απαγγελία Γιώργος Μιχαλακόπουλος

ΤΑΣΟΣ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ

"ΕΡΩΤΙΚΟ"

   Απαγγέλλει ο ίδιος 

   ο ποιητής

ΜΥΡΤΙΩΤΙΣΣΑ

Στίχοι: Μυρτιώτισσα
Μουσική: Γιάννης Σπανός
Πρώτη εκτέλεση: Πόπη Αστεριάδη
Άλλες ερμηνείες: Ελένη Τσαλιγοπούλου || Ερωφίλη

Έρωτας τάχα να 'ν' αυτό
που έτσι με κάνει να ποθώ
τη συντροφιά σου,
που σαν βραδιάζει, τριγυρνώ
τα φωτισμένα για να δω
παράθυρά σου;

Έρωτας να 'ναι η σιωπή
που όταν σε βλέπω, μου το κλείνεις
σφιχτά το στόμα,
που κι όταν μείνω μοναχή,
στέκω βουβή κι εκστατική
ώρες ακόμα;

Έρωτας να 'ναι ή συμφορά,
με κάποιου αγγέλου τα φτερά
που έχει φορέσει,
κι έρχετ' ακόμη μια φορά
με τέτοια δώρα τρυφερά
να με πλανέσει;

Μα ό,τι και να 'ναι, το ποθώ,
και καλώς να 'ρθει το κακό
που είν' από σένα·
θα γίνει υπέρτατο αγαθό,
στα πόδια σου αν θα σωριαστώ
τ' αγαπημένα.

ΚΑΡΙΩΤΑΚΗΣ

Μόνο (Νηπενθή, 1921) 
Ένα ποίημα-δυο διαφορετικές ερμηνείες

Γιάννης Πουλόπουλος

(μουσική Γιάννης Σπανός 1968)

Σαβίνα Γιαννάτου 

( μουσική Λένα Πλάτωνος 1982 )

Αχ, όλα έπρεπε να 'ρθουν καθώς ήρθαν!               
Οι ελπίδες και τα ρόδα να μαδήσουν.
Βαρκούλες να μου φύγουνε τα χρόνια,
να φύγουνε, να σβήσουν.

'Ετσι, όπως εχωρίζαμε τα βράδια,
για πάντα να χαθούνε τόσοι φίλοι.
Τον τόπο που μεγάλωνα παιδάκι
ν' αφήσω κάποιο δείλι.
                                                                                     
Τα ωραία κι απλά κορίτσια - ω, αγαπούλες! -
η ζωή να μου τα πάρει, χορού γύρος.
Ακόμη ο πόνος, άλλοτε που ευώδα,
να με βαραίνει στείρος.

Όλα έπρεπε να γίνουν. Μόνο η νύχτα
δεν έπρεπε γλυκιά έτσι τώρα να 'ναι,
να παίζουνε τ' αστέρια εκεί σαν μάτια
και σα να μου γελάνε.

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΖΩΓΡΑΦΙΖΟΥΝ ΣΤΟΝ ΤΟΙΧΟ

Στη φίλη που προσπαθεί να δαμάσει το μέλλον βαστώντας το χεράκι της κορούλας της.
Που την κυνηγά από δωμάτιο σε δωμάτιο σαν να κυνηγά το χρόνο που φεύγει.

   (Για να το χορεύεις μαζί με την κόρη σου και να γίνεσαι κι εσύ...  παιδί. )
Δεν ξέρω γιατί, μα το τραγούδι αυτό μου προκαλεί μια ...νοσταλγική χαρά.

Και η γυναίκα που κρατούσε ενα μωρό στο στήθος της είπε, 'Μίλησέ μας για τα Παιδιά'
Και εκείνος είπε:

"Τα παιδιά σου δεν είναι παιδιά σου
Είναι οι γιοι και οι κόρες της λαχτάρας της Ζωής για τη Ζωή.
Δημιουργούνται διαμέσου εσένα, αλλά όχι από σένα
Κι αν και βρίσκονται μαζί σου, δε σου ανήκουν.

Μπορείς να τους δώσεις την αγάπη σου, αλλά όχι τις σκέψεις σου
Αφού ιδέες έχουν δικές τους.
Μπορείς να δίνεις μια στέγη στο σώμα τους, αλλά όχι και στις ψυχές τους
Αφού οι ψυχές τους κατοικούν στο σπίτι του αύριο
που εσύ δεν πρόκειται να επισκεφτείς ούτε και στα όνειρά σου.
Μπορείς να προσπαθήσεις να τους μοιάσεις
αλλά μη γυρέψεις να τα κάνεις σαν εσένα
Αφού η ζωή δεν πάει προς τα πίσω ούτε ακολουθεί στο δρόμο του το χτες

Είσαι το τόξο από το οποίο τα παιδιά σου
ωσάν ζωντανά βέλη ξεκινάνε για να πάνε μπροστά.
Ο τοξότης βλέπει το ίχνος της τροχιάς προς το άπειρο
και κομπάζει ότι με τη δύναμή του
τα βέλη του μπορούν να πάνε γρήγορα και μακριά.
Άς χαροποιεί τον τοξότη ο κομπασμός του
Αφού ακόμα κι αν αγαπάει το βέλος που πετάει
έτσι αγαπά και το βέλος που μένει στάσιμο."

Χαλίλ Γκιμπράν, Ο Προφήτης, 1923

ΞΕΝΙΤΕΜΕΝΟ ΜΟΥ ΠΟΥΛΙ

Ξενιτεμένο μου πουλί και παραπονεμένο,
η ξενιτειά σε χαίρεται κ' εγώ χω τον καϊμό σου.
Τι να σου στείλω, ξένε μου, τι να σου προβοδήσω;
Μήλο αν σου στείλω σέπεται, τριαντάφυλλο μαδειέται,
σταφύλι ξερογιάζεται, κυδώνι μαραγκιάζει.
Να στείλω με τα δάκρυα μου μαντήλι μουσκεμένο,
τα δάκρυα μου είναι καυτερά, και καίνε το μαντήλι.
Τι να σου στείλω, ξένε μου, τι να σου προβοδησω;

Σηκώνομαι τη χαραυγή γιατί ύπνο δεν ευρίσκω,
ανοίγω το παράθυρο, κυττάζω τους διαβάταις,
κυττάζω τοις γειτόνισσαις και τοις καλοτυχίζω,
πώς ταχταρίζουν τα μικρά και τα γλυκοβυζαίνουν.
Με παίρνει το παράπονο, το παραθύρι αφήνω,
και μπαίνω μέσα, κάθομαι, και μαύρα δάκρυα χύνω

                                                                                                         

"Ο ΠΑΠΠΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΓΓΟΝΑΚΙ"

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Α΄ ΤΡΙΜΗΝΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ:  ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ

ΤΑΞΗ: Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΟΝΟΜΑ:

ΤΜΗΜΑ:

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:

«Ο παππούς και το εγγονάκι»

          O παππούς είχε γεράσει πολύ. Τα πόδια του δεν τον πήγαιναν, τα μάτια του δεν έβλεπαν, τ’ αυτιά του δεν άκουγαν. Δόντια δεν είχε. Κι όταν έτρωγε, του χυνόταν το φαγητό. Ο γιος του και η νύφη του δεν τον έβαζαν πια μαζί τους στο τραπέζι, αλλά του ’διναν να φάει πάνω στη μεγάλη χτι­στή χωριάτικη θερμάστρα* όπου πλάγιαζε.

Κάποτε που του βάλανε να φάει στο πήλινο πιάτο, του ξέφυγε από τα χέρια, έπεσε κι έσπασε. Η νύφη του άρχισε τότε να τον μαλώνει πως όλα τα χαλάει στο σπίτι και σπάει τα πιάτα. Τέλος του είπε πως αποδώ και πέρα θα του ’διναν να τρώει στην ξύλινη γαβάθα. Ο παππούς αναστέναξε μόνο και δεν είπε τίποτα.

Μια μέρα ο άντρας με τη γυναίκα του παρακολουθούσαν που ο γιος τους μαστόρευε κάτι σκαλίζοντας ένα μικρό κούτσουρο. Ο πατέρας λοιπόν τον ρώτησε:

«Τι φτιάχνεις εκεί, Μίσα;».

Κι ο Μίσα απαντά:

«Φτιάχνω μια μεγάλη γαβάθα, πατερούλη. Όταν εσύ κι η μάνα μου γεράσετε, θα σας ταΐζω σ’ αυτήν τη γαβάθα».

Ο άντρας κι η γυναίκα του κοιτάχτηκαν και δάκρυσαν. Νιώσανε ντροπή που είχαν προσβάλει τον παππού. Κι από τότε τον βάλανε να τρώει μαζί τους στο τραπέζι και τον πρόσεχαν όπως πρέπει.

Λ. Τολστόι,

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1)       Να αποδώσετε το περιεχόμενο του κειμένου, με δικά σας λόγια, σε λίγες σειρές. (7-8 σειρές)

(μονάδες 5)

2)   α. Να χωρίσετε το διήγημα σε ενότητες και να δώσετε έναν τίτλο σε κάθε μια από αυτές.

(μονάδες 3)

     β.  Τί γνωρίζετε για τον αφηγητή του κειμένου;

(μονάδες 2)

3)  α.  Να βρείτε πέντε στοιχεία που να φανερώνουν την ομοιότητα του συγκεκριμένου διηγήματος με τα λαϊκά παραμύθια.

(μονάδες 2,5)

     β. Ποιο είναι το βασικό μήνυμα που θέλει να περάσει ο συγγραφέας με αυτό το διήγημα;

(μονάδες 2,5)

4)       Ποιο γεγονός έκανε τους γονείς του Μίσα να αλλάξουν τη στάση τους απέναντι στον παππού και πώς εξηγείτε αυτή την αλλαγή;

(μονάδες 5)

ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΣ

Σ΄ΕΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙ, ΣΕ ΛΙΓΟΥΣ ΣΤΊΧΟΥΣ, Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

ΤΟ ΑΚΟΡΕΣΤΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΨΥΧΙΣΜΟΥ

                                               Όταν η ανθρώπινη απληστία δεν έχει όρια.

ΞΕΝΟΦΩΝ ΖΟΛΩΤΑΣ

http://www.box.net/shared/h37lk3rb5xuhg98yimsp

ΕΝΑ ΣΠΟΥΔΑΙΟ ΠΝΕΥΜΑ

                                  http://www.box.net/shared/gtxv5fs5hzqoxbo3jszb

Για τους ανθρώπους που αγαπήσαμε, αλλά δεν τολμήσαμε να τους το πούμε. Για τους ανθρώπους που μας αγάπησαν και δεν το μάθαμε ποτέ.

ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ

http://www.box.net/shared/bhoxxif0i6

ΑΠΡΟΣΩΠΑ ΡΗΜΑΤΑ

          ΑΠΡΟΣΩΠΑ ΡΗΜΑΤΑ & ΑΠΡΟΣΩΠΕΣ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ

Απρόσωπα ή τριτοπρόσωπα λέγονται τα ρήματα που βρίσκονται μόνο στο γ ενικό πρόσωπο και παίρνουν για υποκείμενο ή ένα απαρέμφατο ή μια δευτερεύουσα ονοματική πρόταση (ειδικές, πλάγιες ερωτηματικές, ενδοιαστικές, μερικές αναφορικές). Κοντά στα απρόσωπα ρήματα συχνά υπάρχει μια δοτική προσώπου που λέγεται δοτική προσωπική.

ΕΝΑΡΞΗ

Ο ανέφελος ουρανός σας καλωσορίζει.